تعریف 

یکی از راه های تامین مالی شرکت ها افزایش سرمایه می باشد . شرکت ها جهت حفظ توان رقابت و توسعه فعالیت خود اقدام به افزایش سرمایه می کنند.

افزایش سرمایه به چند روش امکان پذیر است :

1- ازمحل آورده نقدی و مطالبات سهامداران

2-از محل تجدید ارزیابی دارایی ها

3-از محل سود انباشته 

4-روش صرف سهام

 

برای افزایش سرمایه شرکت ها مجمعی به نام مجمع عمومی فوق العاده تشکیل می گردد . اشخاصی که تا تاریخ مجمع سهامدار شرکت باشند به آنها حق تقدم تعلق خواهد گرفت و یا می توانند در افزایش سرمایه به روش هایی غیر از روش اول شرکت نمایند.

 

افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات 

در این نوع از افزایش سرمایه سهامداران فعلی شرکت برای شرکت در افزایش سرمایه دارای اولویت هستند که به این اولویت حق تقدم سهام گفته می شود.حق تقدم نیزهمانند دریافت سود سهام و حق رای و ... از جمله حقوق سهامداران عادی محسوب می شود . به هنگام افزایش سرمایه نمادی تحت عنوان حق تقدم سهام در بازار شکل گرفته و قابلیت داد و ستد آن در بازار وجود خواهد داشت .

سه روش برای استفاده از حق تقدم وجود دارد :

 

1- فروش حق تقدم در بازار و عدم استفاده از آن 

 

2-استفاده از حق تقدم و تبدیل آن به  سهام

در این حالت فرد حق تقدم خود را تا پایان مهلت استفاده از حق تقدم که مطابق قانون 60 روز می باشد (این مهلت قابل تمدید است) وبه آن مهلت پذیره نویسی گفته می شود ، نگه داری کرده و مبلغ اسمی مربوط به هر سهم که 1000 ریال است را به حساب معرفی شده توسط شرکت واریز خواهد کرد .علاوه بر واریز مبلغ اسمی حق تقدم سهام سهامدار باید برگه مربوط به حق تقدم را تکمیل و به آدرس شرکت ارسال نماید. ممکن است اشخاص از محل سود های تقسیمی سال های گذشته شرکت مطالباتی داشته باشند . جهت تبدیل این مطالبات به سهام، فرد با اعلام رضایت خود از طریق تکمیل برگه حق تقدم و ارسال آن می تواند از مطالبات خود جهت تبدیل حق تقدم به سهام استفاده نماید.

 

3-عدم فروش حق تقدم و عدم استفاده از آن

در صورتی که بنا به دلایلی چون فراموش کردن و یا عدم اطلاع از افزایش سرمایه شرکت ممکن است شخص ازحق خود استفاده نکرده و آن را در بازار به فروش نرساند . در این حالت شرکت مربوطه پس از پایان مهلت پذیره نویسی تمامی حق تقدم های استفاده نشده اشخاص را در بازار طی مدت معلوم به مزایده گذاشته و اختلاف ارزش بازار و ارزش اسمی حق تقدم را به حساب سهامدار واریز می نماید .

100 / درصد افزایش سرمایه = X

(1+X ) / ( X * قیمت پایانی سهم قبل از افزایش سرمایه  +  آورده سهامداران ) = قیمت جدید سهم پس از افزایش سرمایه    

 

 

افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی 

زمانی که تفاوت زیادی بین ارزش بازار و بهای تمام شده دارایی یک شرکت چون زمین و ساختمان و .... وجود داشته باشد ممکن است شرکت ها ازمحل این تفاوت ارزش که به آن مازاد تجدید ارزیابی گفته می شود اقدام به افزایش سرمایه نمایند.با این کار ارزش دارایی یک شرکت در ترازنامه به ارزش روز ثبت خواهد شد و بابت این افزایش در دارایی و جهت برقراری موازنه حساب بخش حقوق صاحبان سهام اضافه خواهد شد .در این روش وجهی بابت افزایش سرمایه وارد شرکت نخواهد شد و فقط یک جا به جایی بین اقلام ترازنامه رخ خواهد داد . در این مورد نیز ارزش دارایی سهامدار تغییر نمی کند زیرا به نسبت افزایش سرمایه از قیمت سهم کسرمی شود.

 

افزایش سرمایه از محل سود انباشته

سود انباشته حسابی است که شرکت ها سود های تقسیم نشده در سالیان گذشته خود را در آن نگه داری می نمایند. درصورتی که شرکت سود انباشته مناسبی را داشته باشد تصمیم به افزایش سرمایه از محل این حساب را می گیرد.در این مورد تفاوتی در جمع حقوق صاحبان سهام ایجاد نمی شود و فقط از حساب سود انباشته شرکت خارج و به حساب سرمایه منظور می شود .به دلیل اینکه سهامدارن پولی بابت این سهام جدید پرداخت نمی کنند ، به آن سهام جایزه گفته می شود. در روش سود انباشته درصد مالکیت سهامداران تغییری پیدا نمی کند زیرا به تناسب افزایش سرمایه ، قیمت سهام کاهش می یابد.

100 / درصد افزایش سرمایه = X

( 1+X ) / قیمت پایانی سهم قبل ازافزایش سرمایه  =  قیمت جدید سهم پس از افزایش سرمایه

 

افزایش سرمایه از محل صرف سهام 

در صورتی که شرکت سهام خود را به مبلغی بیش ازقیمت اسمی و از طریق پذیره نویسی به فروش رساند می تواند از محل تفاوت حاصله سهام جدید به سهامداران قبلی بدهد .

شرکت ها با این تفاوت ارزش می توانند اقدامات زیر را انجام دهند

1-انتقال آن به حساب اندوخته شرکت

2-تقسیم نقدی اضافه ارزش به سهامدارن قبلی 

3-صدور سهام جدید به سهام داران قبلی